Rzecznik ZUS radzi

Treść

Jednorazowe odszkodowanie, renta z tytułu niezdolności do pracy, renta szkoleniowa, renta rodzinna - wszystkie te świadczenia mogą mieć wspólny mianownik: wypadek przy pracy. W poprzednim odcinku naszego cyklu pisaliśmy o zasadach rządzących naliczaniem składek na ubezpieczenie wypadkowe, teraz przyjrzymy się świadczeniom przysługującym osobie, której zdarzył się wypadek w pracy, lub jego rodzinie. Za wypadek przy pracy uważa się zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Innymi słowy, pracownik, któremu przydarzyło się nieszczęście, może starać się o świadczenie wypadkowe, jeśli wykonywał pracę w miejscu zatrudnienia lub też jeśli pozostawał w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. Na świadczenie mogą jednak liczyć nie tylko osoby zatrudnione na umowę o pracę, ale także te, które prowadzą działalność gospodarczą, pracują na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia. Ubezpieczeniem takim są też objęci posłowie i senatorowie, a także osoby uprawiające sport w trakcie zawodów lub treningów. Bywa, że wypadek zdarzy się nie w pracy, ale ma jednak związek z wykonywanym zawodem. Chodzi na przykład o wypadek w czasie podróży służbowej, podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony albo przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe - w takich sytuacjach osobie ubezpieczonej także przysługują świadczenia. Odszkodowanie czy renta Na jakie świadczenia może więc liczyć osoba, która uległa wypadkowi przy pracy lub wypadkowi zrównanemu z wypadkiem przy pracy? W przypadku osoby ubezpieczonej jest to jednorazowe odszkodowanie. Natomiast w razie wypadku śmiertelnego jednorazowe odszkodowanie należy się członkom rodziny osoby zmarłej. Adekwatnym świadczeniem jest także renta z tytułu niezdolności do pracy, renta szkoleniowa, renta rodzinna dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, dodatek do renty rodzinnej (dodatek dla sieroty zupełnej) oraz dodatek pielęgnacyjny. Identyczne świadczenia można uzyskać z tytułu choroby zawodowej. Należy jednak pamiętać, że składając wniosek o przyznanie świadczenia z tytułu choroby zawodowej, konieczne jest przedłożenie decyzji państwowego inspektora sanitarnego, w której będzie stwierdzona choroba zawodowa. Wysokość świadczenia z tytułu wypadku zależy od wysokości zarobków i stażu pracy. Co ważne, ubiegając się o zwykłą rentę, musimy udowodnić co najmniej pięcioletni okres składkowy i nieskładkowy. Natomiast w przypadku rent wypadkowych świadczenie to przysługuje osobie, która uległa wypadkowi nawet w pierwszym dniu swojej pracy. Jakie dokumenty? Podstawowym dokumentem, jaki trzeba złożyć, ubiegając się o rentę z tytułu wypadku przy pracy, jest protokół ustalania okoliczności i przyczyn wypadku. Dokument ten wystawia pracodawca. Do tego wniosku należy również dołączyć zaświadczenie o stanie naszego zdrowia na druku N-9. Pracodawca powinien też załączyć wszelkie inne dokumenty dotyczące samych okoliczności zdarzenia. Rentę z tytułu wypadku przy pracy oblicza się na podobnych zasadach jak rentę z tak zwanego ogólnego stanu zdrowia. Ale do rent wypadkowych jest tzw. gwarancja. Po obliczeniu renty wypadkowej ZUS bada, czy alternatywny sposób nie byłby korzystniejszy dla osoby zainteresowanej. W takim razie renta z tytułu niezdolności do pracy nie może być niższa niż 80 proc. podstawy jej wymiaru dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy bądź 60 proc. podstawy jej wymiaru dla osoby częściowo niezdolnej do pracy. Osoby, które pobierają renty z tytułu wypadku przy pracy bądź chorób zawodowych, mogą dodatkowo pracować, ale nie mogą zarobić więcej, niż wynosi ustalony limit. W przeciwnym wypadku muszą liczyć się z tym, że świadczenie zostanie zawieszone bądź zmniejszona zostanie jego wysokość. Natomiast w przypadku osób, które są uprawnione do renty z tytułu choroby zawodowej lub wypadku przy pracy i jednocześnie korzystają ze świadczenia emerytalnego, pobierają te świadczenia w wysokości półtorakrotnej według schematu: 100 proc. emerytury i 50 proc. renty lub 100 proc. renty i połowa emerytury. Jeśli takie osoby podejmą zatrudnienie, muszą się liczyć z tym, że wypłacie podlega tylko jedno z tych świadczeń, wyższe lub wybrane przez osobę zainteresowaną. Mikołaj Skorupski Jeśli są Państwo zainteresowani wyjaśnieniem konkretnych kwestii leżących w kompetencjach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, prosimy o przesyłanie pytań na adres redakcji z dopiskiem: "Pytanie do rzecznika ZUS". Redakcja zastrzega, że nie zwraca nadesłanych materiałów (prosimy nie wysyłać oryginałów dokumentów) i nie gwarantuje odpowiedzi na każde pytanie. "Nasz Dziennik" 2008-06-21

Autor: wa