Czas patriotów

Treść

- Teraz jest trudniej być patriotą niż dawniej, kiedy było odczuwalne zagrożenie ojczyzny ze strony zewnętrznych wrogów - mówi Patrycja Sobczak z Gimnazjum nr 44 w Krakowie, jedna z laureatek konkursu literackiego w ramach III Przeglądu Twórczości Patriotycznej Województwa Małopolskiego, organizowanego przez Małopolskie Centrum Edukacji "MEC".

Jednak akcje propagujące patriotyzm przyciągają coraz więcej młodzieży. Wiele wnoszą działania społeczno-edukacyjne. Trwa kampania "Pamiętam. Katyń 1940", a przygotowywana jest kolejna, dotycząca Święta Niepodległości 11 listopada. W Krakowie zostaną wydane śpiewniki, które trafią do rodaków za wschodnią granicą.

- W obecnej sytuacji nie potrafimy sobie radzić z patriotyzmem. Nie bardzo wiemy, jak powinien wyglądać. Wydaje mi się, że dobrą drogą jest przypominanie społeczeństwu o ważnych historycznych wydarzeniach poprzez różne programy edukacyjne i przedsięwzięcia medialne. Znakomitym przykładem jest film "Katyń", który będzie można oglądać w kinach. Dużą rolę spełniają rodzice i nauczyciele. W konkursie literackim na temat patriotyzmu mogłam uczestniczyć dzięki pani nauczycielce języka polskiego, która mnie o nim poinformowała - dodaje Patrycja Sobczak.

W pracy o swoim patriotyzmie napisała m.in.: "Czymże jest zatem patriotyzm w latach pokoju? Czy nie powinna to być sumiennie wykonywana praca na rzecz dobra naszej Ojczyzny? Dbanie o to, jak jest postrzegana poza jej granicami, sumienne płacenie podatków, czynne uczestnictwo w wyborach...".

Konkurs, w którym wzięła udział, odbył się w ramach programu operacyjnego "Patriotyzm Jutra". Dzięki niemu dofinansowywanych jest wiele patriotycznych inicjatyw w kraju.

Wszystko odbywa się pod kuratelą Narodowego Centrum Kultury. W obecnej formie funkcjonuje ono od marca 2006 r. Wcześniej stanowiło część Instytutu im. Adama Mickiewicza. Minister kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierz Michał Ujazdowski zdecydował jednak o podziale i utworzeniu dwóch odrębnych państwowych instytucji kultury.

Celem NCK jest m.in. upowszechnianie tradycji narodowej i państwowej. Założenia te realizuje poprzez liczne programy i kampanie. Jedną z nich jest "Pamiętam. Katyń 1940". Dziś nastąpi jeden z jej kulminacyjnych momentów.

- 17 września w Warszawie zostanie otwarta wystawa poświęcona zbrodni katyńskiej, a w księgarniach Empiku do kupionych książek będą dołączane repliki guzika z polskiego munduru oficerskiego, odnalezionego w lesie katyńskim. Guzików zamierzamy rozdać ponad 150 tysięcy. Nie tylko będą one dodawane do książek. Do rozdania otrzymują je również placówki i organizacje wspierające kampanię - informuje Katarzyna Flera, rzeczniczka NCK.

Inspiracją do tego, aby guzik z munduru oficerskiego stał się symbolem kampanii, były słowa Zbigniewa Herberta z wiersza "Guziki". Rozpoczęto ją wiosną, a już w czerwcu do szkół zaczęła trafiać "Lekcja katyńska", czyli przygotowane w formie multimedialnej (40 tys. egzemplarzy) tematy 8 lekcji dotyczących zbrodni katyńskiej i okresu II wojny światowej, będące ważnym uzupełnieniem programu szkolnego.

Wizualna część kampanii społecznej rozpoczęła się 16 sierpnia. Termin został wybrany nieprzypadkowo. Sierpień jest miesiącem, w którym zawarto pakt Ribbentrop - Mołotow, przyczynek do zbrodni katyńskiej.

Medialny etap kampanii składa się z akcji billboardowej w głównych miastach Polski oraz spotów radiowych. Kolejnym etapem jest plenerowa wystawa "Pamiętam. Katyń 1940". Pokazuje ona zwięzłą historię wydarzeń, które doprowadziły do zbrodni. Prezentuje również listy i fotografie rodzinne ofiar. Ekspozycja będzie pokazywana w różnych miastach. Do Krakowa ma trafić na wiosnę. Ważnym uzupełnieniem jest też film Andrzeja Wajdy "Katyń", którego premierę zaplanowano na dziś.

Przygotowywana jest już także kolejna kampania społeczono-edukacyjna firmowana przez NCK. Dotyczyć będzie Święta Niepodległości 11 listopada, a przebiegnie pod hasłem: "11/11 równa się Niepodległość".

- Jednym z elementów kampanii będzie akcja internetowa skierowana przede wszystkim do młodzieży. Na specjalnie utworzonej stronie internetowej będą prezentowane ważne wydarzenia historyczne w formie komiksu. Mamy nadzieję, że komiksy zostaną też wydane. Prowadzimy na ten temat rozmowy ze sponsorami - mówi Katarzyna Flera.

Popularyzacji patriotyzmu służą też liczne programy prowadzone przez NCK. Jednym z nich jest wspomniany "Patriotyzm Jutra", stawiający na inicjatywy propagujące historię w nowoczesnych formach. W tym roku na jego realizację Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazało 5 mln 535 tys. zł. Zostały one rozdysponowane na przedsięwzięcia przygotowywane przez organizacje pozarządowe, instytucje kultury, fundacje, parafie, stowarzyszenia. W sumie złożono 1237 wniosków o dofinansowanie. Przyjęto 138 z nich. Dotyczą one różnych działań, m.in. publikacji, konkursów, prezentacji kulturalnych, organizacji uroczystości patriotycznych. Przykładowo kwotą 100 tys. zł wsparto inscenizację bitwy grunwaldzkiej.

Wiele środków przekazano na akcje i programy patriotyczne. Wśród nich znalazła się akcja "Młodzież Pamięta", realizowana przez Małopolskie Centrum Edukacji "MEC". W jej ramach z okazji tegorocznego święta uchwalenia Konstytucji 3 maja w Krakowie i w ponad 400 małopolskich miejscowościach młodzież rozdała ponad 60 tysięcy materiałów, w tym 15 tys. chorągiewek, 6 tys. śpiewników, 20 tys. ulotek, 20 tys. naklejek i tysiąc plakatów. Tego typu akcje w Małopolsce odbywają się już od kilku lat, również z okazji Święta Niepodległości 11 listopada.

- Rozdajemy coraz więcej materiałów. Jest to możliwe dzięki dofinansowaniu z programu "Patriotyzm Jutra" oraz środkom z Urzędu Województwa Małopolskiego i Kopalni Soli w Wieliczce. Obecne władze bardzo angażują się w popularyzowanie patriotyzmu. Wcześniej ten temat nie był tak popularny, raczej lansowano ideę zjednoczonej Europy. Naszym marzeniem jest uruchomienie w przyszłości akcji rozdawania biało-czerwonych flag w całej Polsce. Do jej sfinansowania musieliby się jednak zgłosić sponsorzy - mówi Mariusz Cupiał, koordynujący akcją "Młodzież Pamięta".

Wśród dofinansowanych inicjatyw w ramach "Patriotyzmu Jutra" znalazło się też zgłoszone przez "MEC" wydanie "Śpiewnika polskich pieśni patriotycznych" przeznaczonego dla Polaków żyjących poza granicami naszego kraju.

- Planujemy wydanie około 7 tysięcy śpiewników z tekstami ok. 70 patriotycznych utworów i nutami do nich. Śpiewniki zostaną przekazane organizacjom polonijnym za wschodnią granicą - na Białorusi, Ukrainie czy w Kazachstanie. Jeśli znajdą się sponsorzy, śpiewniki trafią również do Polonii na zachodzie Europy - informuje Mariusz Cupiał.

W ramach "Patriotyzmu Jutra" realizowany jest także m.in. program "Ślady Przeszłości - Uczniowie Adoptują Zabytki". Prowadzi go warszawska Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej. Program umożliwia uczniom opiekę nad wybranymi zabytkami znajdującymi się w ich okolicy: odtwarzają ich historię, zbierają dokumentację, porządkują teren, a także wywierają naciski na lokalne instytucje odpowiedzialne za ich renowację. W 6 edycjach programu wzięło udział około 20 tys. uczniów z prawie tysiąca szkół z całego kraju. Z każdym rokiem ich liczba wzrasta. W zeszłym roku szkolnym w akcji uczestniczyło 30 szkół z Małopolski, w tym jedna z Krakowa. Organizatorzy przyznają, że zdecydowanie większym zainteresowaniem akcja cieszy się w mniejszych miejscowościach.

Wśród projektów NCK można także wymienić m.in. program "Świadkowie Historii", polegający na zbieraniu i multimedialnym archiwizowaniu świadectw "zapomnianych bohaterów" XX wieku czy program "Znaki czasu", który ma na celu m.in. rozwój, upowszechnianie i promocję sztuki współczesnej oraz tworzenie systemu informacji o niej i jej twórcach. Dodatkowo NCK prowadzi liczne programy edukacyjne dla młodzieży. O szczegółach wszystkich przedsięwzięć można się dowiedzieć na stronie internetowej www.nck.pl

PIOTR TYMCZAK
"Dziennik Polski" 2007-09-17

Autor: wa